Regisseur Maartje Keijzer: “Mijn fascinatie voor koning Lodewijk zit hem voornamelijk in de goede bedoelingen die hij heeft en de berooide situatie waarin hij verzeild raakt”
De Willemsvaart bestaat 200 jaar. Zwolle zocht en vocht jarenlang voor een toegang tot zee. Er is eindeloos gegraven, om vervolgens alle plannen weer van tafel te vegen en opnieuw te beginnen met graven. De openluchtvoorstelling VERZAND, de eerste coproductie van Theater Gajes en Theatergroep De Jonge Honden, vertelt het verhaal dat voorafging aan 200 jaar Willemsvaart. Maartje Keijzer, artistiek leider van Theater Gajes, maakt en regisseert VERZAND, samen met Jolmer Versteeg van Theatergroep De Jonge Honden.
Theater Gajes heeft nooit eerder gecoproduceerd met Theatergroep De Jonge Honden. Hoe is het idee ontstaan om voor VERZAND te gaan samenwerken en jullie krachten te bundelen?
“Jolmer en ik hadden eigenlijk net kennisgemaakt en een paar weken daarna belde Jolmer over het idee om een voorstelling voor 200 jaar Willemsvaart te maken. Het is een groot project, organisatorisch en productioneel, om dat als gezelschap alleen te doen. Het was dus eigenlijk een uitgelezen kans om te gaan coproduceren. Vanaf dat moment zijn we samen om tafel gaan zitten voor deze voorstelling. De kwaliteiten van beide gezelschappen werden gelijk ingezet. Theater Gajes heeft veel materiaal, ervaring met op locatie spelen en veel techniek en grote objecten klaarliggen. Ik ben altijd erg bezig met hoe we de toeschouwer benaderen. Ik wil ze niet alleen toeschouwer laten zijn, maar juist iets laten beleven met al hun zintuigen. Dat kon in het concept voor de voorstelling VERZAND. Tegelijkertijd dook Jolmer in de geschiedenis. Hij kwam met allemaal interessante feiten en verhalen over dit verborgen verleden en de Franse tijd in Nederland.”
Jullie hebben ervoor gekozen om de voorstelling samen te regisseren. Hoe werkt dat?
“Dat is zoeken, maar het gaat erg goed. We hebben dat meteen besproken en blijven daarover in gesprek. Er zitten natuurlijk uitdagingen en gevaren in. We kenden elkaar ook bijna niet, voordat we dit project in gingen. Het was vanaf het begin wel gelijk duidelijk dat we deze voorstelling allebei wilden regisseren. Als we dit als coproductie willen aanvliegen, vind ik dat je de regie ook samen moet doen. De regie op je nemen gaat niet alleen over het regisseren op de vloer, maar ook over de gesprekken vooraf, telefoontjes, het script schrijven. Als je dat gedeelte als gezelschap volledig loslaat, dan krijgt de voorstelling de artistieke handtekening van het andere gezelschap. Ik ben heel blij dat we het op deze manier doen en ook dat het lijkt te werken.”
Het publiek komt in een grote kuil te zitten, met rondom de kuil hoge bergen van zand. Waarom is er voor een 360 gradenopstelling gekozen?
“We willen de geschiedenis dicht bij het publiek brengen. Als Theater Gajes spelen we veel voorstellingen in een soort speelveld waar het publiek en de spelers één zijn. Er zit geen scheiding tussen de speelruimte en de publieksruimte. Dat gegeven vind ik heel mooi, omdat het veel meer aanstuurt op een fysieke ervaring dan alleen maar het kijken en luisteren naar een voorstelling.”
Wat is jouw fascinatie voor het verhaal van koning Lodewijk?
“Dat zit hem voornamelijk in de goede bedoelingen die hij heeft en de berooide situatie waarin hij verzeild raakt. Ik maak altijd graag iets maatschappelijks en actueels. Er zijn op dit moment heel veel scheidingen en kleine kinderen die daarbij betrokken zijn. Dat raakte me eigenlijk nog het meeste aan zijn verhaal. Deze man wilde heel graag een goede koning zijn en goed voor het volk zorgen, maar door allemaal dingen die buiten hem om gebeurden, werd uiteindelijk zijn kind van hem weggenomen. Hij had geen blij huwelijk, dus ik weet niet of daar verdriet in zat, maar hij verliest wel zijn kind. Uiteindelijk is hij koning-af, alleen en zonder kind. Een soort van ‘alleen op de wereld’. Dat beeld triggerde me heel erg toen ik dit verhaal hoorde. En ik vind dat dus meteen ook iets heel moois, omdat het verhaal over een koning gaat, maar ook over een hele menselijke emotie. Het is iets dat 200 jaar geleden gebeurde en nu nog steeds gebeurt.”
Het zijn nu de laatste dagen voor de première. Waar ben jij de komende dagen vooral mee bezig?
“Aan de ene kant ben ik bezig met de laatste invullingen in de verhaallijn. Die is bijna compleet. Aan de andere kant voornamelijk met hoe nu alles bij elkaar gaat komen. Met de figuranten, de effecten, het weer, praktische zaken. Ik geloof heel erg in het verhaal en de lijn van de voorstelling. De komende dagen moet het allemaal bij elkaar komen, ook logistiek en praktisch.”
200 jaar Willemsvaart
VERZAND wordt gemaakt in samenwerking met Allemaal Zwolle en Gerrits Tuin en maakt onderdeel uit van de activiteiten rondom 200 jaar Willemsvaart. VERZAND is te zien van dinsdag 20 augustus tot en met zaterdag 24 augustus. Naast de theaterproductie VERZAND kunnen bezoekers van 20 augustus tot en met 5 oktober ook de expositie Zwolle naar Zee bezoeken bij RAW Space.